In 2022 is een nieuwe collegeperiode in gegaan. Met het bestuursakkoord “Dichtbij, Betrokken & Bevlogen” bouwen we de komende jaren verder aan het prachtige sociale en fysieke bouwwerk dat onze stad Deventer is met haar evenzo prachtige en diverse dorpen. In het bestuursakkoord schetsen we veelal het doel en niet meteen de exacte uitwerkingsrichting. Dat gesprek over de uitwerking zijn we in 2022 gestart in samenspel met de verschillende partijen in de raad en daarbuiten om onze inwoners het allerbeste te kunnen bieden.

In 2022 zijn we gestart met onze nieuwe beleidsvoornemens. We hebben daarbij oog voor elkaar, maar ook voor de kwaliteit van onze leefomgeving. We zullen daarbij de opgave oppakken om de gevoelde afstand tussen inwoner en het gemeentebestuur te verkleinen door op zoek te gaan naar een andere benadering van de dialoog met onze inwoners. De opgaven en ambities waarmee we in 2022 aan de slag zijn gegaan, zijn in vier hoofdstukken ingedeeld:

1. Samen maken we Deventer
2. Fijn wonen en leven
3. Iedereen doet ertoe
4. Een duurzame toekomst

Samen maken we Deventer

De ambitie om een open bestuurscultuur te hanteren geven we uitvoering bij de grote opgaven waarvoor we staan. We willen inwoners beter betrekken bij besluiten over de eigen leefomgeving of levenssfeer en hebben daarbij extra aandacht voor jongeren en groepen die minder makkelijk van zich laten horen. Participatie en modern samenspel versterken ons gemeentebestuur en creëren maatschappelijke meerwaarde.

Fijn wonen en leven

Deventer staat voor de grote opgave en noodzaak om veel woningen bij te bouwen. In december 2021 heeft de gemeenteraad de samenvattende routekaart 'arbeidsmarkt versterken en verjongen!' vastgesteld.

De ambitie 'arbeidsmarkt versterken … en verjongen' is een veelomvattende en omvangrijke ambitie. Daar komt veel bij kijken en is een ambitie die stap voor stap gerealiseerd gaat worden. Het gaat immers niet alleen over woningbouw van naar schatting 11.000 woningen en alle ruimtelijke ontwikkelingen om dit mogelijk te maken. Het gaat ook om een economisch beleid voor het aantrekken van nieuwe bedrijven, extra arbeidskrachten, een beleid om mobiliteit op de arbeidsmarkt te vergroten en om een goede aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt. Daarboven op komt dan nog de ambitie om te verjongen. Dat betekent dat Deventer een beleid moet gaan voeren voor om culturele voorzieningen en evenementen en andere vrijetijdsactiviteiten, om horeca en sport aantrekkelijk te maken voor haar eigen jongeren, voor studenten van elders en voor de vestiging van startende huishoudens. Dit vraagt om een versterking van de positie van jongeren op de arbeidsmarkt, de woningmarkt en bij de betrokkenheid van de Deventer Samenleving.

In 2022 zijn er met een toevoeging van 464 woningen, fors meer woningen gerealiseerd dan het langjarige gemiddelde (300). Wel zijn dit er minder dan nodig is om het tekort aan woningen in te lopen. Van de 464 woningen behoren er 58 tot de categorie sociale huur, behoren er 113 woningen tot het betaalbare koopsegment (in dit geval gecategoriseerd tot €300.000). Verder valt het grote aantal (175) middeldure huurwoningen op.

In de routekaart Wonen en ruimte stad Deventer is de ambitie voor de woningbouw vastgelegd en zijn mogelijke woningbouwlocaties in beeld gebracht. In 2022 stond het verkennen, ophalen van informatie en de participatie centraal.

Verder is er een grote stap gezet in het onderdeel 'arbeidsmarkt versterken' doordat de raad de zogenaamde Human Capital Agenda heeft vastgesteld. Dit biedt een kader om voor de Deventer tekortsectoren concrete plannen op te gaan stellen om de arbeidsmarkt te versterken.

Voor het onderdeel 'verjongen' zijn in 2022 een aantal activiteiten uitgevoerd die bijdragen aan de aantrekkelijkheid van Deventer voor jongeren en in 2023 zal een agenda samen met jongeren worden opgesteld en gaan we in gesprek met de raad over 'Welke gemeente willen we zijn voor jongeren?'

Om verdergaand te kunnen verstedelijken, moet de verkeersinfrastructuur in en om Deventer mee-ontwikkelen. ​Op 23 september 2022 heeft Deventer, met steun van de provincie Overijssel, twee aanvragen ingediend bij het Rijk om de bereikbaarheid in en om de Centrumschil en Keizerslanden sterk te verbeteren en te verduurzamen. Deventer heeft het Rijk voorgesteld om van de totale kosten (€61,45 miljoen euro) ongeveer de helft daarvan te financieren. Op 14 november 2022 heeft het Rijk de twee aanvragen van Deventer gehonoreerd. Deventer ontvangt een rijksbijdrage van €15.823.718 (incl. btw) voor de Centrumschil en een rijksbijdrage van €14.901.558 (incl. btw) voor Keizerslanden. Daardoor is de weg vrijgemaakt om de verkeersinfrastructuur in Deventer sterk te verbeteren en te verduurzamen, zodat de bouw van zo'n 3.300 woningen in de Centrumschil en Keizerslanden kan worden versneld.

Ook in 2022 heeft Deventer geschiedenis uitgestraald en cultuur geademd. Samen met een betrokken samenleving hebben we een rijke culturele programmering gefaciliteerd die ons vermaakte, verbaasde, ontspande en tot nadenken aanzette.

Begin 2022 was een deel van de culturele sector nog gesloten als gevolg van de coronapandemie. Na een aantal weken was de volledige sector weer open en kon weer worden geprogrammeerd. Publiek bleek voorzichtig met de terugkeer, maar eind 2022 lijken mensen de wegen naar de musea, podia, evenementen en festivals goed (terug)gevonden te hebben.

De rijksmiddelen voor de culturele sector zijn ingezet om exploitatietekorten als gevolg van corona te beperken. De culturele infrastructuur van Deventer lijkt hiermee de coronacrisis goed te hebben doorstaan. Ook is specifieke aandacht uitgegaan naar de makers met (residentie) projecten als De Ruimte en De Kunsthalte.

Uit de Midtermreview bleek dat, ondanks de invloed van Corona, de afgelopen twee jaar veel is gebeurd. Het Uitvoeringsprogramma Cultuur 2021-2024 loopt op hoofdlijnen volgens plan.
Daarnaast is actief medewerking verleend aan het Rekenkameronderzoek naar de cultuurvisie dat begin 2023 verschijnt.

Iedereen doet ertoe

We hebben het afgelopen jaar verder geïnvesteerd in voorzieningen in wijken en dorpen vanuit de gedachte dat iedereen mee moet kunnen doen. In 2022 is het beleidskader “Goede voorzieningen in de buurt” vastgesteld. Een goede sociale basisinfrastructuur is van belang om de beweging te stimuleren van individuele naar algemene voorzieningen en positieve gezondheid te bevorderen. We zetten in op goede voorzieningen, preventie, het bemiddelen naar werk, de inburgering van nieuwkomers en voeren het nieuwe minimabeleid uit. In 2022 zijn de toegangsmedewerkers wmo, jeugd en beschermd wonen/maatschappelijke opvang in dienst van de gemeente gekomen. Daarin is een belangrijke stap gezet om de integrale toegang te versterken om ervoor te zorgen inwoners die het nodig hebben te kunnen ondersteunen en activeren naar werk.

We hebben uitvoering gegeven aan het Nationaal Programma Onderwijs om interventies mogelijk te maken om scholen in staat te stellen om onderwijsachterstanden weg te werken als gevolg van de coronacrisis.

In 2022 hebben we uitvoering gegeven aan het beleidskader “Samen sporten maakt sterk” waarbij het sporten bij verenigingen wordt gestimuleerd en we hebben voorbereidingen getroffen voor investeringen in sporthallen in De Marke Zuid en Bathmen.

Vanuit de door de raad vastgestelde woonzorgvisie eind 2022 zijn we aan de slag gegaan om gerichte activiteiten uit te werken in een spoorboekje om de woon- en zorgopgaven die zich de komende jaren voordoen het hoofd te bieden. Ook zijn we aan de slag gegaan met een plan van aanpak voor kwetsbare jongeren.

Een duurzame toekomst

De ontwikkeling van de energieprijzen heeft een stevig stempel gedrukt op de gemeentelijke werkzaamheden en het maatschappelijke debat over een duurzame energievoorziening. De warmtetransitie was niet meer hoofdzakelijk gericht op het reduceren van het gebruik van aardgas, het bleek ook een uitweg te bieden voor stijgende energiekosten. Het afgelopen jaar is het project Deventer Helpt opgezet (deventerhelpt.nl). Inwoners met een eigen koopwoning van voor ’94 en een inkomen onder de 140% van het sociaal minimum krijgen via deze regeling een gratis grote energiebesparende maatregel (vloerisolatie, dubbel glas of spouwmuurisolatie).

Een andere manier om inwoners te helpen met de verduurzaming van hun huis is de inzet van energiecoaches via de Deventer Energie Coöperatie. Ze komen gratis langs en kijken samen met inwoners welke besparingsmogelijkheden er zijn in huis.

Het project Slim Warmtenet Zandweerd is vernieuwend. Warmte uit de RWZI wordt benut om grote aantallen woningen aardgasvrij te verwarmen. Het project draagt niet alleen bij aan verduurzaming van woningen, het draagt ook bij aan de ontwikkeling van de landelijke aanpak van de warmtetransitie. Het rijk ondersteunt dit project financieel om onvoorziene obstakels in de praktijk weg te nemen. Het grootste obstakel op dit moment is dat marktpartijen niet in staat zijn om langjarig garanties te geven voor de uit te voeren werkzaamheden. Dit heeft ons eind 2022 gedwongen om de verantwoordelijkheden en werkzaamheden van de verschillende betrokken partijen opnieuw tegen het licht te houden.

Het samenwerkingsverband Fossielvrij en Betaalbaar Wonen tussen de gemeente, de Deventer corporaties en Enexis loopt goed. Elke twee jaar wordt een programmaplan gemaakt waarin partijen afspraken maken over waaraan gewerkt wordt de komende twee jaar. In de organisaties wordt op basis van deze afspraken capaciteit vrijgemaakt. Jaarlijks worden de verschillende investeringsplanningen naast elkaar gelegd en worden op basis daarvan afspraken gemaakt over nieuwe Wijk Uitvoeringsplannen, Isolatieaanpakken en gezamenlijk te verkennen innovaties.
De WUP-en voor Zandweerd en Bathmen zijn afgerond.

De opgave uit het nationaal klimaatakkoord om in Nederland 35 TWh duurzame stroom op te wekken door middel van zon en wind op land wordt uitgevoerd via een Regionale Energiestrategie. In de RES 1.0 voor West-Overijssel is vastgelegd dat Deventer een bijdrage gaat leveren van 212 GWh aan wind en zon op land, met een indicatieve verdeling van 60/40. Dit moet voor 1 januari 2024 verder zijn uitgewerkt in de RES 2.0. Hoe Deventer deze opgave gaat realiseren wordt in 2023 duidelijk.

Ten aanzien van zonne-energie zien we een sterke toename van het aantal zonnepanelen op daken van huizen en bedrijven. Op bedrijventerreinen vormt de beperkte capaciteit op het stroomnet een belemmering voor uitbreiding van zonne-energie op bedrijfsdaken. Naast zon op dak, zien we een sterke groei in initiatieven voor zonneparken in het landelijk gebied. Deze worden beoordeeld volgens de systematiek van de zonneladder. Ook daar speelt de capaciteit van het stroomnet een beperkende rol.

Op gebied van windenergie is er in 2022 is er veel gesproken over de wijze waarop participatie plaats zou moeten vinden. Eind 2022 bleek er geen overeenstemming te zijn over het inzetten van een burgerberaad over energie en klimaat.

Door de Omgevingsdienst is energietoezicht bij bedrijven uitgevoerd. Hoeveel besparing het energietoezicht heeft opgeleverd is niet bekend. Landelijk wordt vaak besparingspotentieel van 5% voor energiecontroles gehanteerd. In dit geval zou de het effect van energietoezicht 1 á 2 GWh kunnen bedragen.

Ook bedrijven werken hard aan hun toekomstige energievoorziening. Dat gebeurt onder andere in een gezamenlijk onderzoek naar een Smart Energy Hub. Ook in het kader van Toekomstbestendige Bedrijventerreinen wordt gewerkt aan duurzame energie. In het project biogas Oxe wordt gas geproduceerd door lokale mestvergisting. Dit gas wordt geleverd aan bedrijven aan de andere kant van de A1.

In 2022 hebben we de basis gelegd om verder te investeren in het Datagedreven Werken. Onze Digital Twin wordt meer en meer gebruikt bij complexe beleidsvraagstukken, zoals klimaatadaptatie en het gebruik van de ondergrond. Ook wordt data als hulpmiddel gebruikt bij de vroegtijdige schuldsignalering. Onze behaalde successen hebben we verwoord in onze dataverhalen.

Op het gebied van Milieu & Duurzaamheid is gewerkt aan het verbeteren van de milieukwaliteit. Vanuit de traditionele milieuaspecten zoals bodem, geluid, lucht, geur, trillingen, energieverbruik, veiligheid en natuur, is er steeds meer sprake van adviezen op het gebied van “duurzaamheid”. Met het Uitvoeringsprogramma Schone Lucht 2022 nemen we maatregelen om de luchtkwaliteit te verbeteren. Een belangrijk deel van de werkzaamheden wordt uitgevoerd door de Omgevingsdienst IJsselland (OD).

Daarnaast stond het vergroten van het hergebruik van afval- en grondstoffen centraal. Dit is belangrijke pijler onder het op- en ombouwen naar een circulaire economie, waarbij we aan willen sluiten bij de landelijke ambitie van 50% in het jaar 2030. Een belangrijke aanzet hiervoor is gedaan in het Grondstoffenplan van de gemeente, dat in samenwerking met Circulus is opgezet. Circulaire principes worden steeds meer integraal onderdeel van het beleid- en besluitvormingsproces en de uitvoering van de gemeente.

Tot de reguliere taak behoorde het adviseren bij projecten met betrekking tot de Wet natuurbescherming en de Habitat- en Vogelrichtlijn. Het Natuur Inclusief Bouwen (NIB) is een onderdeel dat inmiddels goed uitgerold en verankerd is in de organisatie. In nauwe samenspraak met Provincie en de Woningcorporaties is het Soort Management Programma (SMP) opgesteld, wat gericht is op de samenhang tussen natuurbescherming en energiemaatregelen aan woningen.